Litwa testuje infrastrukturę ochronną energetyki

Na litewskim poligonie w rejonie Janowa przeprowadzono testy nowatorskich betonowych konstrukcji ochronnych, które mają wzmocnić bezpieczeństwo infrastruktury energetycznej naszego sąsiada. Projekt zainicjowany przez operatora sieci przesyłowej Litgrid we współpracy z resortem obrony stanowi część szerzej zakrojonego programu zwiększania odporności sektora energetycznego po tym, jak państwa bałtyckie połączyły swoje systemy z Europą.

Minister energetyki Žygimantas Vaičiūnas podkreślił, że jest to jedna z pierwszych fizycznych form zabezpieczenia infrastruktury krytycznej, która zostanie wdrożona jeszcze w tym roku. Jak zaznaczył, kluczowe jest przygotowanie się na współczesne zagrożenia, zarówno konwencjonalne, jak i hybrydowe. Z kolei wiceminister obrony Tomas Godliauskas wskazał, że współdziałanie armii i sektora energetycznego jest niezbędne, ponieważ bezpieczeństwo energetyczne i obronność państwa są ze sobą nierozerwalnie związane.

Podczas testów prowadzonych przez batalion inżynieryjny  oceniano, jak betonowe moduły –  "bloki lego" – reagują na wybuchy i różne typy amunicji, w tym improwizowane ładunki przenoszone przez drony. Kapitan Mantautas Šutas wyjaśnił, że badano zarówno powierzchnię uszkodzeń, jak i wpływ fali uderzeniowej na znajdujące się za konstrukcjami urządzenia energetyczne. Równolegle naukowcy z Politechniki w Wilnie analizują wyniki, by udoskonalić projekt i dostosować go do wymogów przyszłych instalacji. Dyrektor Litgrid, Rokas Masiulis, zaznaczył, że decyzja o wzmocnieniu systemu przesyłowego została podjęta już kilka lat temu, po incydentach naruszenia infrastruktury w regionie. Wiele rozwiązań, jak dodał, opiera się na doświadczeniach wyniesionych z Ukrainy, której sektor energetyczny Litwa aktywnie wspiera. Część wdrażanych środków bezpieczeństwa pozostaje niejawna ze względów strategicznych.

Program odporności Litgrid obejmuje ponad sto pięćdziesiąt różnych działań – od wzmocnienia ochrony fizycznej i tworzenia rezerw kryzysowych po rozwój systemów wykrywania dronów, zabezpieczeń i gotowości do pracy w trybie awaryjnym. Projekty są regularnie aktualizowane, zgodnie z oceną ryzyka i postępem technologicznym.

Zmiany te wpisują się w szerszy proces uniezależniania się krajów bałtyckich od systemu energetycznego Rosji. Po odłączeniu od sieci BRELL i synchronizacji z pozostałymi krajami UE w lutym tego roku Litwa, Łotwa i Estonia stały się częścią wspólnego europejskiego systemu obejmującego ponad 400 milionów odbiorców w 26 państwach. Ten krok nie tylko zwiększył stabilność i możliwość samodzielnego zarządzania energią, ale też wzmocnił bezpieczeństwo całego regionu.