Ukraina: wniosek o likwidację UCP Patriarchatu Moskiewskiego

Ukraińska Państwowa Służba ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia (DESS) złożyła do sądu wniosek o likwidację kijowskiej metropolii Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego. Jak podkreślił szef instytucji, Wiktor Jelienski, działania te wynikają z ustawy o ochronie ładu konstytucyjnego w sferze działalności organizacji religijnych. Zgodnie z nią, jeśli istnieją przesłanki o powiązaniach danej wspólnoty z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, państwo ma obowiązek przeprowadzić analizę i wydać stosowne zalecenia.

Służba uznała, że Ukraińska Cerkiew Prawosławna wciąż pozostaje częścią struktur moskiewskiego patriarchatu, dlatego nakazała jej wprowadzenie decyzji formalizujących zerwanie więzi z Rosją. Chodziło między innymi o potwierdzenie, że statuty RCP nie obowiązują w Ukrainie, oświadczenie metropolity, iż nie uznaje on swojego mianowania przez synod w Moskwie, a także jasne odcięcie się od aneksji ukraińskich eparchii przez Rosję. Czas na wykonanie zaleceń upłynął pod koniec sierpnia, lecz zamiast ich realizacji metropolia skierowała do urzędu list, w którym stwierdziła, że decyzje DESS ingerują w jej wewnętrzne sprawy.

W tej sytuacji instytucja państwowa skierowała sprawę do sądu. Jak zaznaczył Jelienski, dotyczy ona wyłącznie struktur kierowniczych kijowskiej metropolii, a nie poszczególnych parafii. Jeśli zapadnie decyzja o likwidacji, metropolia utraci status osoby prawnej, lecz lokalne wspólnoty będą mogły działać samodzielnie i zachować niezależność.

Pod koniec sierpnia DESS oficjalnie stwierdziła, że kijowska metropolia UCP jest powiązana z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, której działalność w Ukrainie jest zakazana. Sama metropolia stanowczo odrzuca te ustalenia i twierdzi, że dowody powiązań zostały zaczerpnięte z rosyjskich źródeł, a nie z jej własnego statutu. Według badań Kijowskiego Międzynarodowego Instytutu Socjologii z maja 2024 r. 63% Ukraińców popierało całkowity zakaz funkcjonowania na terenie Ukrainy Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej (Patriarchatu Moskiewskiego).