Ukraińscy eksperci o zakupach 250 samolotów Gripen i Rafale

Jak podaje ukraiński portal "Oboronka", w ostatnich tygodniach Ukraina zawarła ramowe porozumienia z Francją i Szwecją dotyczące zakupu nowoczesnych myśliwców. Z Paryża prezydent Wołodymyr Zełenski przywiózł wiadomość o planach nabycia 100 samolotów Rafale, natomiast ze Szwecji docierają informacje o potencjalnych dostawach 150 myśliwców Gripen wraz z możliwością częściowej produkcji w kraju.

Decyzje te wpisują się w konieczność całkowitej modernizacji ukraińskiego lotnictwa, które od lat opiera się na przestarzałych samolotach radzieckich Su i MiG. Eksploatowane przez dziesięciolecia maszyny osiągnęły granicę żywotności, a po zniszczeniu zakładu „Migremont” możliwości napraw i modernizacji znacząco się zmniejszyły. Problem pogłębia brak dostępu do rosyjskich komponentów i ograniczona infrastruktura w kraju.

Nowe samoloty mają nie tylko zastąpić stare maszyny, lecz także umożliwić tworzenie pełnego obrazu przestrzeni powietrznej dzięki systemom wczesnego wykrywania, takim jak szwedzki SAAB 340. Tego rodzaju platformy, podobne do AWACS, pozwalają pilotom otrzymywać informacje w czasie rzeczywistym, co w przypadku starszych radarów ukraińskich było niemożliwe.

Jak zauważają ukraińscy eksperci, Gripen i Rafale reprezentują odmienne filozofie wojskowego lotnictwa. Gripen, stworzony przez Szwecję, cechuje się niskimi kosztami eksploatacji, prostotą serwisu i zdolnością operowania z krótkich, prowizorycznych pasów startowych. Rafale z kolei oferuje większe możliwości bojowe i wszechstronność, ale wymaga rozbudowanej infrastruktury i bardziej zaawansowanej obsługi technicznej.

Polityczne i ekonomiczne motywacje państw dostarczających sprzęt także różnią się znacząco. Szwecja stawia na tworzenie w Ukrainie własnej sieci Gripen, obejmującej szkolenia, serwis i część produkcji. Francja natomiast koncentruje się na strategicznej współpracy przemysłowej, oferując Rafale i systemy przeciwrakietowe jako element długoterminowej obecności na rynku europejskim.

Eksperci podkreślają, że sama dostawa samolotów to tylko część kosztów. Całkowite wydatki obejmują paliwo, serwis, modernizacje i szkolenia, a pełny cykl eksploatacji Gripena szacowany jest na około 240 mln dolarów, Rafale – na 350 mln dolarów za maszynę. Dlatego skuteczna modernizacja wymaga współpracy finansowej i logistycznej z partnerami międzynarodowymi.

Według specjalistów, nawet przy zapewnieniu finansowania, dostawy nowych maszyn rozłożone będą na lata, a efektywność pojawi się dopiero po stworzeniu kompleksowej infrastruktury: od radarów po obsługę techniczną i wykwalifikowane załogi. Ukraina rozpoczęła proces integracji z zachodnim modelem lotnictwa, lecz przejście będzie stopniowe, obejmując zarówno szkolenie personelu, jak i budowę systemowej sieci wsparcia dla nowych samolotów.