Postawa Białorusinów wobec związku z Rosją

Najnowsze badanie przeprowadzone przez Chatham House rzuca światło na podejście Białorusinów do wojny, polityki zagranicznej oraz spraw wewnętrznych. Ankieta, realizowana w sierpniu i listopadzie bieżącego roku wśród 713 internautów, wskazuje na istotny wpływ lęku przed represjami, co może ograniczać otwartość wypowiedzi respondentów. Według autorów badania, błąd statystyczny nie przekracza jednak 3,7%.

Respondenci zostali podzieleni na cztery grupy: zwolenników władzy (26%), osoby neutralne (37%), niezadowolone z sytuacji gospodarczej (24%) oraz środowiska prodemokratyczne (13%). W sferze polityki zagranicznej wsparcie dla Rosji w konflikcie z Ukrainą pozostaje niewielkie – zadeklarowało je 27% mieszkańców miast. Większość ankietowanych opowiada się za natychmiastowym zakończeniem działań wojennych i rozpoczęciem negocjacji. W ciągu ostatnich dwóch lat rośnie też odsetek osób pragnących zakończenia konfliktu, podczas gdy spada wiara w zwycięstwo Ukrainy – dziś wynosi 8%, w porównaniu do 12% rok wcześniej. Zdaniem połowy respondentów wygraną odniesie Rosja, a 42% nie potrafiło jednoznacznie odpowiedzieć.

W kwestii kierunków polityki zagranicznej najwięcej Białorusinów opowiada się za sojuszem z Rosją (44%), co jest najwyższym wynikiem od pięciu lat. Współpraca z Unią Europejską pozostaje mniej popularna – za przystąpieniem do UE jest 15%, a pozostaniem kraju neutralnym 19%. Jednoczesny sojusz z Rosją i UE popiera 22% badanych.

Białorusini pozytywnie oceniają zwolnienie więźniów politycznych, choć pomysły związane z przyciąganiem pracowników migrujących spotykają się głównie z krytyką. Oceniają także pesymistycznie skutki wojny rosyjsko-ukraińskiej, migrację ludności, sytuację w zakresie wolności słowa oraz poziom dochodów. Jednocześnie zauważalny jest bardziej optymistyczny stosunek do stanu środowiska, edukacji i systemu ochrony zdrowia.

Badanie ujawniło też ograniczoną wiedzę Białorusinów na temat szczegółów wojskowej współpracy z Rosją. Jedynie około jednej trzeciej respondentów wie o planach rozmieszczenia systemu „Oresznik” oraz taktycznej broni jądrowej. Najbardziej świadomi byli zwolennicy władzy (51%), natomiast najmniej – osoby neutralne (22%). Prawie połowa badanych, 45%, popiera rozmieszczenie broni jądrowej, choć większość nadal jest przeciwnikami takiego rozwiązania (56%). W sprawie ewentualnego przystąpienia do NATO tylko 8% opowiedziało się za takim krokiem. Odsetek zwolenników neutralności utrzymuje się na poziomie 37%, a pozostania w ODKB – 55%.