Zdjęcie: Pixabay
28-08-2025 11:38
Jak informują białoruskie media opozycyjne, owe śledztwo inicjatywy BELPOL ujawnia, że Białoruś stała się kluczowym ogniwem w rosyjskich próbach ominięcia unijnych sankcji na handel diamentami. Od stycznia 2024 roku Unia Europejska całkowicie zakazała importu i transportu rosyjskich kamieni szlachetnych, chcąc odciąć Kreml od jednego z najbardziej dochodowych źródeł finansowania wojny w Ukrainie. Jednak, jak pokazują dokumenty, zakaz szybko przekształcił się w sposobem do stworzenia alternatywnej sieci dostaw, w której Mińsk pełni rolę pośrednika i gwaranta bezpieczeństwa operacji.
W tym celu w Białorusi powołano do życia spółkę AvalonTechService, której nadano specjalny status w ramach unii gospodarczej z Rosją. To właśnie ona koordynuje przepływ diamentów od rosyjskich producentów, takich jak Alrosa czy AGD Diamonds, aż do światowych rynków. Towar trafia najpierw przez rosyjską firmę VTP lub pośredników zajmujących się odprawą celną, a następnie przewożony jest do Białorusi, gdzie włącza się państwowe przedsiębiorstwo „Specsuwiaz”. Jak wskazują autorzy raportu, wykorzystanie tej struktury gwarantuje „fizyczną anonimowość przesyłek i finansową nieprzejrzystość operacji”.
Kolejnym etapem jest zakład „Kristał” w Homlu, gdzie diamenty mogą być oszlifowane lub jedynie formalnie sprzedane, co pozwala przedstawić je jako produkt białoruski. Po tej procedurze kamienie wysyłane są drogą lotniczą z Mińska do odbiorców w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Indiach i Hongkongu. W transporcie pomaga państwowa spółka Beltamożservice, co dodatkowo cementuje udział instytucji kontrolowanych przez reżim Łukaszenki.
Przepływ pieniędzy odbywa się w odwrotnym kierunku. Najpierw wpływy ze sprzedaży trafiają na konta w białoruskich bankach lub instytucjach finansowych, a następnie gotówka przekazywana jest do Rosji, z pominięciem systemu SWIFT i zachodnich mechanizmów nadzoru. Jak podkreślają śledczy, w ten sposób Rosja uzyskuje dostęp do „żywej” waluty, a Białoruś nie tylko potwierdza swoją polityczną lojalność wobec Moskwy, lecz także tworzy dla siebie nowy sektor eksportowy.