Rosja po przegranej z Japonią zgodziła się na Wielki Sejm Wileński. Był to koniec pewnej ery

Wiek XX dla Imperium Rosyjskiego rozpoczął się fatalnie. Rosja przegrała wojnę z Japonią. Przegrana doprowadziła do wybuchu rewolucji. 30 października car Mikołaj II wydaje manifest, który zapowiadał przyznanie ludności swobód obywatelskich, amnestię, wolność wyznaniową. To przyczyniło się do intensyfikacji ruchów narodowych.

Zgoda władz

Władze carskie zgodziły się na zjazd litewskich działaczy. 1 listopada 1905 r. powstał komitet organizacyjny zjazdu. 11 listopada gazeta „Vilniaus žinios“ opublikowała apel komitetu. Apelowano do narodu litewskiego, aby wybrał swych przedstawicieli na zjazd. Obrady zjazdu, który przeszedł do historii pod nazwą Wielki Sejm Wileński, odbyły się w Wilnie w dniach 4-5 grudnia. W zjeździe uczestniczyło 2000 delegatów. Pracami Sejmu zarządzało trzyosobowe prezydium składające się z reprezentującego niepartyjnych delegatów Jonasa Basanavičiusa oraz Stepanasa Kairysa z lewicy i Pranciškusa Būčysa z prawicy.

Artykuł Antoniego Radczenki - link do całości w źródle