Zdjęcie: kuriergalicyjski.com
23-06-2025 14:20
W 2024 roku po raz pierwszy w historii ukraińskiej edycji międzynarodowego konkursu fotograficznego „Wiki lubi zabytki” wprowadzono specjalną kategorię poświęconą dziedzictwu polskiemu na Ukrainie. Inicjatywa ta została zrealizowana przy wsparciu Wikimedia Polska i spotkała się z dużym odzewem - w zaledwie kilka tygodni z końcem sierpnia do października zarejestrowano niemal 5200 fotografii 644 obiektów, z czego ponad jedna trzecia nie posiada oficjalnego statusu zabytku. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu wolontariuszy, takich jak Wadym Posternak, który nie tylko udokumentował 239 obiektów, ale też pomógł zidentyfikować niemal 500 miejsc w samym obwodzie winnickim, konkursowe listy wzbogacono o ponad 1000 pozycji.
Jak podkreśliła Darina Wozniuk, koordynatorka ukraińskiej części projektu, pierwotnym zamysłem było pokazanie nie tylko znanych zamków czy kościołów, ale także zaniedbanych cmentarzy i kaplic, często całkowicie zapomnianych i pozbawionych opieki. „Otrzymana liczba i jakość prac przerosła nasze oczekiwania” – powiedziała. Fotografie oceniano w kilku etapach – spośród prawie pięciu tysięcy zdjęć wyłoniono 2009 do pierwszej selekcji jury, a następnie 228 do drugiego etapu, w którym oceniano ich wartość encyklopedyczną, jakość techniczną i oryginalność.
W skład jury weszli m.in. Michał Laszczkowski, Damian Kujawa - nasz redakcyjny współpracownik, Julia Szablowska, Magdalena Lachowicz i Julia Maria Koszewska. Ostatecznie wyróżniono osiem zdjęć czterech autorów, ukazujących sześć obiektów z pięciu regionów: Winnickiego, Lwowskiego, Tarnopolskiego, Chmielnickiego oraz Kijowa. Najwyżej oceniono cykl zdjęć pałacu w Bugajówce, wykonanego przez Ołeksandra Malona 8 czerwca. Pałac z 1893 roku należał do ziemianina Feliksa Szostakowskiego i obecnie znajduje się w stanie ruiny. Jury doceniło także inne prace tego autora – m.in. zespół dworski w Czagowie, również w obwodzie winnickim, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku.
W kategorii „Zamki” pierwsze miejsce przyznano zdjęciom zamku w Olesku, miejscu narodzin króla Jana III Sobieskiego, autorstwa Kateryny Poliszczuk. W kategorii „Kościoły” zwyciężyły ujęcia z drona cerkwi św. Mikołaja w Kijowie autorstwa Maksyma Popelniuka. „Udział w tym konkursie to dla mnie sposób połączenia pasji fotograficznej z ważną misją — pokazania piękna narodowego dziedzictwa Ukrainy w wymiarze międzynarodowym. Daje mi to motywację do poszukiwania unikalnych ujęć, które oddają sens i wielkość architektury. To także okazja, by poczuć wsparcie społeczności fotografów i podzielić się swoją pracą z szerokim audytorium” — opowiadał Popelniuk.
Wśród laureatów znalazła się również wyjątkowa fotografia kaplicy grobowej rodziny hrabiów Zabielskich herbu Trzaska w miejscowości Mała Łuka w obwodzie tarnopolskim. Jej historia dowodzi, jak jedno, przypadkowo zauważone w mediach społecznościowych zdjęcie, może zapoczątkować wyprawę mającą na celu uchwycenie niezwykłości zapomnianego obiektu o romantycznej, rycerskiej architekturze.
Najaktywniejszymi uczestnikami okazali się m.in. Wadym Posternak, Petro Hruszko, Serhij Ońko, Dmytro Połuchowycz, Aleksander Malon czy Witalij Sołodownik. Ich prace nie tylko dokumentują, ale i ratują od zapomnienia dziedzictwo, które przez dekady pozostawało poza głównym nurtem ochrony kultury. Dzięki takim inicjatywom jak „Spuścizna polska” zyskuje ono drugie życie i trafia na karty Wikipedii – dla wszystkich, którzy chcą poznać ukryte historie wspólnego dziedzictwa.
W źródle link do publikacji