Raport BELPOL na temat militaryzacji dzieci na Białorusi

W Warszawie zaprezentowano raport dotyczący militaryzacji dzieci i systemu edukacji w Białorusi, przygotowany wspólnie przez Narodowe Zarządzanie Antykryzysowe (NAU) i organizację Belpol. Podczas konferencji w Muzeum Wolnej Białorusi głos zabrali m.in. szef NAU i przedstawiciel Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego ds. Tranzytu Władzy, Paweł Łatuszko, oraz reprezentant Belpol, Matwiej Kuprejczyk. Organizacje ogłosiły zacieśnienie współpracy, która ma na celu wspieranie demokratycznych przemian w kraju, m.in. poprzez zwiększanie nacisku sankcyjnego na reżim oraz przygotowywanie materiałów do działań międzynarodowych wobec władz Białorusi.

Raport „Dzieci bez przyszłości” opisuje systemowe włączanie dzieci w programy wojskowo-patriotyczne już od najmłodszych lat. Programy obejmują dzieci w wieku od 9 do 14 lat, natomiast turnieje „Orlę” i „Wyzwanie” przeznaczone są dla młodzieży 14–17 lat i uczą umiejętności przydatnych wyłącznie w działaniach wojennych. Kuprejczyk poinformował, że rocznie w tych wydarzeniach uczestniczy około 35 tysięcy dzieci, a w 2023 roku powstało 736 obozów wojskowo-patriotycznych, które w ciągu dwóch lat przeszkoliły ponad 57 tysięcy osób. W niektórych regionach powstały też klasy operatorów dronów, gdzie dzieci w wieku 12–17 lat uczą się obsługi dronów bojowych i innych nowoczesnych technologii wojskowych.

Zdaniem autorów raportu, takie praktyki naruszają konwencję ONZ o prawach dziecka, w tym ochronę przed wykorzystywaniem w konfliktach zbrojnych oraz prawo do wolności myśli i przekonań. Kuprejczyk podkreślił, że w niemal każdej białoruskiej szkole funkcjonuje stanowisko nauczyciela wojskowego, obsadzane głównie przez byłych funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa. „Dzieci, które przechodzą specjalne szkolenia, w przyszłości mogą stać się częścią aparatu represji reżimu” – zaznaczył.

Łatuszko dodał, że współpraca NAU i Belpol obejmuje także weryfikację osób zgłaszających się do instytucji demokratycznych, przygotowywanie dokumentacji do sankcji oraz współpracę przy dochodzeniach dotyczących przestępstw reżimu i organizacji przyszłego trybunału w sprawie agresji wobec Ukrainy. Jak podkreślił, wzmożony nacisk i wspólne działania mogą przyczynić się do realnych zmian w polityce wewnętrznej i zagranicznej Białorusi.