UE nie przedłuży umowy o wolnym handlu z Ukrainą - jednak będzie zamiennik

Unia Europejska zakończy 5 czerwca obowiązywanie autonomicznych środków handlowych wobec Ukrainy, czyli tymczasowego zniesienia ceł na eksport ukraiński, wprowadzonego po rosyjskiej inwazji w 2022 roku. Zamiast tego, handel między stronami zostanie na stałe uregulowany w ramach już obowiązującej Umowy o Pogłębionej i Całościowej Strefie Wolnego Handlu (DCFTA), co ma zapewnić przejrzystość i stabilność. „Zamierzamy zapewnić płynne przejście do nowego systemu, w którym wszystkie ustalenia handlowe będą zapisane w umowie DCFTA” – ogłosił rzecznik Komisji Europejskiej Olof Gill w Brukseli, dodając, że proces ruszy wkrótce i zostanie przeprowadzony tak, aby „nie było miejsca na niepewność”.

Dotychczasowe środki – określane jako „handel bezwizowy” – znosiły cła i kontyngenty taryfowe na 36 kategorii towarów z Ukrainy, wspierając gospodarkę kraju w warunkach wojennych. Choć po ich wygaśnięciu powrócą pewne ograniczenia, kluczowe elementy liberalizacji zostaną przeniesione do systemu DCFTA. Delegatura Unii Europejskiej w Kijowie potwierdziła, że zmiana ta odbędzie się zgodnie z artykułem 29 Układu Stowarzyszeniowego, który umożliwia rewizję warunków handlu, w tym ustalenie nowych kontyngentów taryfowych lub ich całkowite zniesienie w odniesieniu do towarów niesensytywnych. „Proces ten ma na celu zapewnienie stabilności gospodarczej i przewidywalności zarówno dla ukraińskich, jak i unijnych rolników oraz przedsiębiorców” – przekazał Nicolò Gasparini z Delegatury UE.

Eksperci dostrzegają w nowym podejściu szansę na większą przejrzystość i ograniczenie kosztów związanych z koniecznością ciągłych zmian i lobbingu. „Nie podoba mi się rezygnacja z autonomicznych środków handlowych, bo stracimy część eksportu. Ale rewizja umowy zgodnie z artykułem 29 to lepszy scenariusz” – oceniła Veronika Movchan z Instytutu Badań Ekonomicznych i Doradztwa Politycznego. Jej zdaniem długofalowe rozwiązania w ramach DCFTA dają Ukrainie bardziej stabilne warunki i wzmacniają jej pozycję w europejskim systemie gospodarczym.