Zdjęcie: Markus Spiske Pexels.com
26-06-2025 08:15
Piętnaście państw Unii Europejskiej, w tym Estonia, zwróciło się do Komisji Europejskiej z żądaniem przeglądu i zmiany planowanego systemu ETS2, który ma objąć transport drogowy i ogrzewanie budynków od 2027 roku. Wspólne pismo ostrzega przed społecznymi skutkami gwałtownego wzrostu cen, jakie może wywołać nowe obciążenie emisyjne, i wzywa do konkretnych działań legislacyjnych.
System ETS2 ma nakładać opłaty za emisję CO2 na sprzedawców paliw i mniejszych producentów ciepła, co oznacza wyższe koszty dla konsumentów – zarówno za ogrzewanie, jak i paliwa. Szczególnie dotknięte będą gospodarstwa domowe korzystające z indywidualnych pieców gazowych oraz lokalnych kotłowni, które nie są objęte obecnym systemem ETS1.
Laura Remmelgas z estońskiego Ministerstwa Klimatu zaznaczyła, że „pismo pokazuje wyraźnie, iż obawy związane z konstrukcją ETS2 oraz jego społecznymi konsekwencjami nie są jedynie problemem kilku krajów, lecz stanowią wspólne zmartwienie większości państw członkowskich”. Dokument podpisali także przedstawiciele Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Łotwy, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Słowenii. Obecne mechanizmy rynkowe prowadzą do niepewności i wahań cen, a systemy stabilizujące nie są wystarczające. To utrudnia planowanie zarówno dla państw, jak i obywateli.
W liście zaproponowano pięć konkretnych działań: wcześniejsze aukcje uprawnień, publikację danych statystycznych, reformę mechanizmu stabilizacji rynku, jego przedłużenie poza 2031 rok oraz wzmocnienie narzędzi zarządzania ceną. Sygnatariusze oczekują, że Komisja przedstawi projekt zmian prawnych, gdyż mają poparcie ponad kwalifikowaną większość w UE. Estonia nie wycofuje się z postulatu całkowitego anulowania lub opóźnienia systemu ETS2. Choć wspiera wspólną inicjatywę, zapowiada dalsze działania dyplomatyczne, by znaleźć poparcie dla przesunięcia jego wdrożenia. „To dopiero pierwszy krok – ważny sygnał dla Komisji, że system w obecnym kształcie nie działa,” podsumowała Remmelgas.