Główne problemy białoruskiej ekonomii i gospodarki

W pierwszych dziewięciu miesiącach 2024 roku deficyt białoruskiego handlu zagranicznego wzrósł o 45% w porównaniu z ubiegłym rokiem, osiągając 4,55 mld dolarów. Łączna wartość wymiany handlowej wyniosła niemal 63,7 mld dolarów, przy czym eksport spadł o 2,4% do 29,6 mld, a import wzrósł o 2,2% do 34,1 mld dolarów. Najwięcej towarów i usług trafiało do krajów WNP, przede wszystkim do Rosji, gdzie eksport utrzymał się na podobnym poziomie co w 2023 roku, natomiast import z tego regionu wzrósł o 1,3%. W relacjach z pozostałymi państwami eksport spadł o ponad 10%, a import wzrósł o 2%.

Białoruskie władze wskazują, że wzrost importu w dużej mierze wynika z wyższych cen surowców, w tym ropy naftowej i potasu, oraz silnego popytu wewnętrznego na towary zagraniczne. Łukaszenka podkreślał wielokrotnie, że problemem jest też ograniczony dostęp do nowych rynków zbytu poza Rosją. Zwracał uwagę na konieczność utrzymania wspólnej przestrzeni gospodarczej w ramach WNP i EUG, gdyż znalezienie alternatywnych odbiorców jest trudne.

Przykładem zależności od rosyjskiego rynku jest sytuacja z białoruskim masłem, którego zapasy w kraju przekroczyły 30 tys. ton. Eksperci podkreślają, że produkty szybko psujące się, sprzedawane głównie do jednego kraju, narażają gospodarkę na straty. Odzwierciedla to także ogólną sytuację przemysłu, który w wielu sektorach pracuje na około 70% mocy produkcyjnych, a spadek sprzedaży w Rosji odczuwalny jest natychmiast w całym kraju.

Dodatkowo, białoruskie sektor przemysłowy boryka się z niedoborem pracowników, co w połączeniu z wysokim obciążeniem zakładów ogranicza tempo produkcji. Według analityków, spowolnienie eksportu poza rynek rosyjski zwiększa ryzyko dalszych trudności finansowych dla firm, które nie mogą szybko znaleźć nowych odbiorców.

Władze podejmują próby ograniczenia importu i zwiększenia konkurencyjności krajowych produktów, ale dotychczasowe działania nie przyniosły istotnej poprawy bilansu handlowego. Problemy te pokazują, że struktura handlu zagranicznego Białorusi wciąż jest silnie uzależniona od jednego kluczowego partnera, co w warunkach rosnących kosztów surowców i zmiennego popytu zagranicznego stawia kraj w trudnej sytuacji gospodarczej.