Litewski rząd odkłada kwestię pisowni polskich nazwisk

Na Litwie ponownie powraca temat zapisu imion i nazwisk w oryginalnym brzmieniu. Choć premier Inga Ruginienė przyznała, że w krótkiej perspektywie rząd nie planuje zmian w tej kwestii, to jednocześnie zapowiedziała rozmowy z nową minister sprawiedliwości Ritą Tamašunienė. Sama Tamašunienė jeszcze przed objęciem stanowiska podkreślała, że będzie dążyć do tego, aby największa mniejszość narodowa w kraju – Polacy – miała prawo do pełnej zgodności pisowni danych osobowych z językiem ojczystym.

To nie pierwszy raz, gdy problem ten trafia pod obrady parlamentu. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin od lat zabiega o wprowadzenie możliwości zapisywania imion i nazwisk z użyciem znaków diakrytycznych. Proponowane zmiany miałyby dotyczyć zarówno obywateli należących do mniejszości, jak i ich dzieci, a zapisy pojawiałyby się w paszportach, aktach stanu cywilnego i innych dokumentach. Dotychczasowe projekty jednak regularnie trafiały były odrzucane – ostatni raz wiosną tego roku, wcześniej w czerwcu 2023.

Obowiązujące przepisy przewidują, że imiona i nazwiska w dokumentach państwowych zapisywane są literami alfabetu łacińskiego, lecz pozbawionymi znaków charakterystycznych dla innych języków. W praktyce oznacza to, że nazwiska wielu osób należących do mniejszości narodowych tracą swoje pierwotne brzmienie.

Debata o tej sprawie powracała także przy okazji uchwalania nowej ustawy o mniejszościach narodowych, która weszła w życie na początku roku. Partia reprezentująca polską społeczność próbowała wówczas przeforsować rozwiązania pozwalające na dwujęzyczne oznaczenia i oryginalną pisownię nazwisk. Seimas jednak odrzucił te postulaty, podobnie jak inne inicjatywy dotyczące poszerzenia praw językowych.

Według danych spisu powszechnego z 2021 roku na Litwie mieszkało 2,81 miliona osób, z czego ponad 430 tysięcy stanowili przedstawiciele mniejszości. Największą grupą są Polacy – ponad 183 tysiące osób, czyli około 6,5 proc. społeczeństwa. Drugą pod względem liczebności wspólnotą są Rosjanie, a dalej Białorusini, Ukraińcy i inne mniejsze grupy.