Zdjęcie: Sticky Fingaz Flickr.com
28-04-2025 12:49
Jeszcze w tym roku w Ekawie (Iecava) niedaleko granicy z Litwą, ma ruszyć budowa zakładu produkującego amunicję wielkokalibrową, realizowanego przez państwowy holding obronny „Valsts aizsardzības korporācija” (VAK). Fabryka ma rozpocząć działalność już jesienią przyszłego roku, a całkowita wartość inwestycji wynosi 27 milionów euro. Projekt, którego głównym celem jest zapewnienie dostaw dla Narodowych Sił Zbrojnych (NBS), zakłada także eksport wyprodukowanej amunicji.
VAK powstał pod koniec 2023 roku na podstawie decyzji rządu, a jak wyjaśnia Ingrīda Ķirse z zarządu holdingu, „pomysł na stworzenie takiej firmy dojrzewał od dawna, ale dopiero w ubiegłym roku nadszedł odpowiedni moment, aby ją powołać”. Dziś spółka zatrudnia dziesięć osób, z planami powiększenia zespołu o kolejne pięć jeszcze w tym roku, a w nowej fabryce pracę znajdzie dwadzieścia osób.
Zaraz po założeniu spółki rozpoczęto przygotowania do projektu „ROLLO”, który realizowany jest we współpracy z renomowanymi firmami przemysłu obronnego z Francji, Włoch, Finlandii i Norwegii. Na jego realizację konsorcjum otrzymało 41 milionów euro wsparcia z funduszy UE, z czego niecały milion przypadł Łotwie, natomiast resztę – 26 milionów euro – zapewnił budżet państwa łotewskiego. Ķirse podkreśliła znaczenie udziału w tym przedsięwzięciu: „To nasz bilet wstępu do międzynarodowych łańcuchów dostaw. W ten sposób zwiększymy dostępność amunicji dla naszych sił zbrojnych oraz zdobędziemy uznanie dla Łotwy i VAK”.
Obecnie trwa opracowywanie projektu technicznego, a budowa na terenie należącym do Ministerstwa Obrony ma rozpocząć się jeszcze w drugiej połowie tego roku. Dzięki takiemu rozwiązaniu proces inwestycyjny nie został opóźniony przez konieczność poszukiwania działki. „Fabryka musi rozpocząć działalność w trzecim kwartale przyszłego roku, opóźnienia są wykluczone, ponieważ to projekt europejski”, wyjaśniła Ķirse.
Technologia niezbędna do produkcji zostanie zakupiona od partnerów z projektu „Rollo”, co zapewni zgodność z normami bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Nowy dyrektor zakładu już rozpoczął pracę i zajmuje się rekrutacją pracowników. „Potrzebne będą różne kompetencje”, zaznaczyła Ķirse, podkreślając jednocześnie, że kluczowa będzie zgodność z wymaganiami bezpieczeństwa. Chociaż głównym odbiorcą produktów VAK pozostanie armia łotewska, firma planuje również sprzedaż zagraniczną. „Nasza fabryka będzie miała taką zdolność produkcyjną, by realizować także eksport”, zapewniła Ķirse, wskazując, że pierwszymi klientami będą partnerzy projektu „Rollo”. Ilość eksportowanej amunicji będzie uzależniona od potrzeb NBS – to, co pozostanie, trafi na rynki zagraniczne.
Fabryka w Ekawie będzie produkować do 50 000 ładunków rocznie i jest pierwszym krokiem VAK w branży przemysłu zbrojeniowego. Już teraz spółka przygotowuje się do realizacji kolejnych przedsięwzięć we współpracy z tymi samymi międzynarodowymi partnerami. Finansowanie przyszłych projektów ma pochodzić nie tylko ze środków państwowych, ale także z funduszy unijnych i kredytów bankowych. Rozważana jest również możliwość tworzenia spółek joint venture z zagranicznymi partnerami. Zgodnie ze strategią wsparcia dla przemysłu obronnego i innowacji na Łotwie, do 2036 roku VAK ma uruchomić jeszcze dwie fabryki obronne oraz zrealizować co najmniej cztery projekty badawczo-rozwojowe na potrzeby wojska.