Zdjęcie: Wikipedia
28-08-2025 11:43
Litwa ogłosiła decyzję o zakupie trzech brazylijskich samolotów transportowych Embraer C-390 Millennium, które mają zastąpić starzejące się maszyny Spartan. To posunięcie wpisuje się w trend modernizacji flot transportowych wśród państw NATO i ma zapewnić lepszą interoperacyjność sojuszniczą. Według litewskiego ministerstwa obrony nowe samoloty wyróżniają się większą ładownością, prędkością i zasięgiem, a także niższymi kosztami utrzymania, co w dłuższej perspektywie ma wzmocnić zdolności operacyjne kraju i zwiększyć jego gotowość do działań zarówno wojskowych, jak i humanitarnych.
C-390 oferuje możliwość transportu ciężkiego sprzętu, działań ratowniczych, tankowania w powietrzu, gaszenia pożarów czy misji rozpoznawczych. Jego elastyczność operacyjna ma kluczowe znaczenie w kontekście niestabilnej sytuacji bezpieczeństwa w regionie. Litewska armia podkreśla, że samoloty te nie tylko wzmocnią obronność kraju, ale także ułatwią współpracę z partnerami NATO podczas wspólnych misji. Wsparciem dla programu są również podpisane z Embraerem umowy dotyczące szkolenia i udziału lokalnych firm w serwisie, co w perspektywie lat ma rozwijać własny przemysł obronny.
Jednak decyzja wzbudziła także sporo kontrowersji. Krytycy, w tym część opozycji i przewodniczący komitetu bezpieczeństwa narodowego Seimasu, wskazują, że koszt zakupu – szacowany na 700–800 mln euro – mógłby zostać lepiej wykorzystany na rozwój obrony powietrznej czy budowę dywizji. Pojawiły się także wątpliwości, czy procedura zakupu była przeprowadzona zgodnie z prawem oraz czy wymagania techniczne nie zostały sformułowane w sposób faworyzujący brazylijskiego producenta. Sprawą zajmuje się litewska służba antykorupcyjna.
Z kolei rząd twierdzi, że finansowanie samolotów będzie pochodzić z dodatkowych środków i nie wpłynie na inne priorytetowe projekty obronne. Podkreśla również, że C-390 jest już wyborem kilku europejskich państw NATO, a w dłuższej perspektywie ta flota może stać się jedną z największych w Europie.
