Zdjęcie: Pixabay
16-06-2025 12:50
Jak podają ukraińskie media, pomimo wprowadzenia ograniczeń przez Unię Europejską, które uderzają głównie w producentów surowców rolnych, krajowa żywność nadal znajduje swoje miejsce na rynkach zagranicznych. Ukraina, będąca jednym z czołowych eksporterów owoców i warzyw miękkich, od lat rozwija eksport – początkowo do państw sąsiednich, następnie, wraz z rozwojem kanałów sprzedaży, do krajów Europy Zachodniej.
„Kiedy dwa lata temu Polska stworzyła przeszkody dla ukraińskiego eksportu mrożonych malin, produkt ten trafił do innych krajów UE” – zauważył Taras Basztannik, wskazując, że nawet mimo tych barier, popyt na ukraińskie owoce nie zanika, choć to producenci surowców ponoszą największe straty. Podobna sytuacja powtarza się w przypadku wprowadzenia unijnych ceł na te owoce – zmieniają się tylko kierunki eksportu, ale nie jego sens.
Na południu Ukrainy, gdzie przed wojną zlokalizowane były największe zakłady przetwórstwa pomidorów, dziś pozostają jedynie niewielkie moce produkcyjne. „Ukraina tymczasowo jest importerem netto koncentratu pomidorowego, a nie eksporterem” – przyznaje Basztannik, dodając, że sektor ten zyska potencjał inwestycyjny dopiero po zakończeniu wojny, gdyż kluczowe zakłady muszą znajdować się właśnie na południu. Odmiennie wygląda sytuacja z koncentratem jabłkowym – tu Ukraina utrzymuje silną pozycję, a największy wzrost eksportu notuje rynek amerykański. Paradoksalnie jednak trzy z czterech dużych zakładów przetwórczych należą do zagranicznych inwestorów – austriackich i niemieckich – mimo że Ukraina odpowiada za około 8% światowej produkcji koncentratu jabłkowego.
Najbardziej dotknięci ograniczeniami są mali rolnicy i gospodarstwa domowe dostarczające surowce, jak jabłka i pomidory, do zakładów przetwórczych. Dodatkowo sytuację komplikuje wprowadzenie przez Komisję Europejską systemu kontyngentów ilościowych na ukraińskie produkty rolne, które obowiązują od 6 czerwca 2025 roku i będą trwały do końca roku. Przewiduje się, że przez 7 z 12 miesięcy w roku Ukraina może eksportować do UE 583,33 tys. ton pszenicy, mąki i mieszanek zbożowych, 379,167 tys. ton kukurydzy oraz 204,167 tys. ton jęczmienia. Strony – Ukraina i Komisja Europejska – mają wypracować dalsze rozwiązania dotyczące eksportu żywności w nadchodzących miesiącach.