geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
24-01-2025 08:40
Rosja nadal stanowi zagrożenie dla NATO, a zbliżający się szczyt Sojuszu w Hadze ma być istotnym krokiem w kierunku wzmocnienia więzi transatlantyckich. Dovilė Šakalienė, minister obrony Litwy podkreśliła konieczność zwiększenia wydatków na obronność w krajach NATO i wyraziła nadzieję, że podczas szczytu zostanie ustalony minimalny poziom finansowania w wysokości 3% PKB. Minister wzięła udział w podpisaniu przez ministrów obrony krajów bałtyckich komunikatu w sprawie wspólnych działań.
Jednocześnie w trakcie spotkania ministrowie obrony rozmawiali o roli wzajemnej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, w szczególności tworzenia bałtyckiej linii obronnej. Ministrowie zgodzili się, że BLO jest ważnym narzędziem zapewniającym obronę wschodniej flanki NATO. Ministrowie podkreślili, że wstępne środki przeciwdziałające mobilności zostały już wdrożone i planowany jest dalszy rozwój, podkreślając jednocześnie potrzebę pozyskania wsparcia finansowego UE w celu wspólnej poprawy bezpieczeństwa regionalnego. W 2024 roku Litwa przejęła rolę państwa wiodącego w formacie trójstronnej współpracy obronnej państw bałtyckich. Na zakończenie spotkania rolę państwa wiodącego w 2025 roku przejmie Estonia.
Tymczasem jak zauważają media, Litwa, planując w ciągu najbliższych pięciu lat przeznaczać na obronność 5-6% PKB, szuka sposobów, by część tych środków pokryć za pomocą europejskich funduszy. Według minister konieczne będzie przekonanie Unii Europejskiej do szybszego stworzenia mechanizmów finansowych na potrzeby obronności. Szakalienė zauważyła również, że Francja popiera pomysł ustanowienia wspólnego mechanizmu pożyczkowego, podobnego do funduszy wykorzystywanych podczas pandemii. Pomimo optymizmu co do wsparcia ze strony UE, były minister obrony Laurynas Kasčiūnas sceptycznie ocenia perspektywy powstania europejskiego funduszu obronnego w najbliższych latach. Jego zdaniem taki fundusz mógłby powstać dopiero około 2028–2029 roku.
Z kolei prezydent Gitanas Nausėda proponuje szukać wewnętrznych źródeł finansowania, poprzez przegląd budżetów innych sektorów, wspieranie wzrostu gospodarczego oraz lepsze wykorzystanie oszczędności obywateli i funduszy emerytalnych. W tym roku Litwa przeznaczyła na obronność ponad 3% PKB, jednak decyzją nowego rządu planuje się zwiększenie limitu zadłużenia, co pozwoli osiągnąć poziom 4% przeznaczeń na ten cel.