geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: X / Laurynas Kasciunas
16-10-2025 14:43
Podczas spotkania ministrów obrony Unii Europejskiej w Brukseli litewska minister obrony Dovilė Šakalienė zaapelowała, by obrona wschodnich granic wspólnoty stała się jednym z kluczowych priorytetów Europy. Jak podkreśliła, Unia powinna niezwłocznie przyjąć wspólne zobowiązanie do wzmocnienia granic z Rosją i Białorusią oraz rozwoju systemów walki z dronami. Nowy unijny projekt, nazwany „Europejską inicjatywą obrony przed dronami”, ma ruszyć częściowo do końca 2026 roku, a pełną gotowość osiągnąć rok później. Šakalienė zaznaczyła, że Litwa i sąsiednie kraje już inwestują miliardy w ochronę wschodniej granicy, jednak cała Unia musi podjąć wspólne działania i zwiększyć inwestycje obronne w ramach przyszłego budżetu na lata 2028–2034.
W kraju jednak działalność resortu obrony stała się źródłem politycznego napięcia. Premier Inga Ruginienė skrytykowała sposób, w jaki ministerstwo komunikowało dane dotyczące przyszłorocznego budżetu obronnego. Podczas posiedzenia parlamentu szefowa rządu nazwała działania resortu „sabotowaniem” prac rządowych, sugerując, że przedstawiciele ministerstwa wprowadzili opinię publiczną w błąd co do wysokości środków przeznaczonych na obronę. Później, łagodząc ton, premier przyznała, że mogła użyć zbyt ostrego określenia i nazwała sytuację „nieporozumieniem”. Jak tłumaczyła, projekt budżetu był przygotowany wcześniej i jego główne założenia nie uległy zmianie. Zdaniem Ruginienė, resort obrony przedwcześnie przekazał społeczeństwu nieprecyzyjne dane, które mogły zostać błędnie zinterpretowane.
W tym samym czasie pojawiły się komentarze krytyczne wobec publicznych wypowiedzi dowódcy litewskiej armii generała Raimundasa Vaikšnorasa, który ironicznie odniósł się do sposobu finansowania obrony, sugerując, że niektóre inwestycje przypominają raczej „układanie kostki brukowej”. Premier uznała te słowa za nieodpowiedzialne i wezwała do większej dyscypliny komunikacyjnej zarówno w rządzie, jak i w wojsku.
Minister Šakalienė, odpowiadając na zarzuty, zapewniła, że zaplanowany budżet w pełni pokrywa potrzeby systemu obronnego i pozwoli zrealizować kluczowe cele – rozwój dywizji wojsk lądowych do 2030 roku oraz gotowość przyjęcia niemieckiej brygady w 2027 roku. Wsparcie dla minister wyraził także Pałac Prezydencki: doradca prezydenta Deividas Matulionis stwierdził, że środki przewidziane w budżecie są wystarczające, a sam prezydent Gitanas Nausėda ufa Šakalienė i nie widzi powodów do zmian personalnych.
Na tle politycznych sporów dodatkowe emocje wzbudziły zdjęcia fortyfikacji, które pojawiły się na plażach w nadmorskich miejscowościach. Część internautów ironicznie komentowała „zęby smoka” ustawione w piasku, sugerując, że mają one chronić przed atakiem z morza. Litewska armia wyjaśniła jednak, że są to elementy ćwiczeń „Audros smūgis 2025”, które stanowią część szerzej zakrojonych manewrów „Perkūno griausmas 2025”. Fortyfikacje mają charakter tymczasowy i służą doskonaleniu obrony wybrzeża oraz testowaniu planów mobilizacji państwa w razie wojny.
Choć napięcie między premier a minister nie zostało jeszcze w pełni zażegnane, obie strony zapowiadają rozmowę w cztery oczy. Ruginienė liczy na wyjaśnienia i przywrócenie zaufania w rządzie, a Šakalienė kontynuuje reprezentowanie Litwy w unijnych strukturach obronnych, podkreślając, że bezpieczeństwo regionu musi pozostać wspólnym europejskim priorytetem.
