geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Gyan Fernando Flickr.com
03-07-2025 08:13
Wciąż nadchodzą informacje o pogarszającej się sytuacji ekonomicznej Naddniestrza, które stoi w obliczu kryzysu gospodarczego. W pierwszych pięciu miesiącach 2025 roku handel zagraniczny Naddniestrza skurczył się o ponad jedną trzecią. Eksport zmalał aż o 54%, natomiast import – głównie surowców energetycznych – spadł o 28%, przy czym coraz częściej pochodzi z niezidentyfikowanych źródeł.
Całkowita wartość wymiany handlowej wyniosła 652,6 mln dolarów. Gwałtowny spadek eksportu dotknął niemal wszystkich kategorii, a szczególnie energii — z 76,6 mln dolarów w 2024 roku do 12,1 mln w 2025 roku — po tym, jak Gazprom wstrzymał dostawy gazu, co doprowadziło do zamknięcia elektrowni MoldGRES.
Produkty rolno-spożywcze nadal stanowią największą część eksportu, odpowiadając za 39% całkowitego wolumenu. Eksport metali zmalał ponad trzykrotnie, a po raz pierwszy odnotowano wysyłkę części lotniczych o wartości 4 mln dolarów. W wyniku kryzysu energetycznego całkowicie zanikł eksport prądu, który wcześniej był jedną z głównych pozycji. Zmieniła się także struktura odbiorców: ponad połowa towarów trafia obecnie na prawy brzeg Mołdawii, podczas gdy udział Rosji spadł do 7%.
Import pozostaje silnie uzależniony od dostaw energii, które stanowią prawie połowę wszystkich zakupów. Jednak struktura źródeł uległa zmianie – udział rosyjskich paliw zmniejszył się pięciokrotnie, a ponad 57% importowanego gazu nie ma wskazanego kraju pochodzenia. W samym maju sprowadzono energię o wartości 191 mln dolarów – aż 70% całkowitego wolumenu za okres styczeń–maj. Poza paliwami importowano głównie żywność, maszyny, produkty chemiczne i metale. Oficjalne dane wskazują, że 16,9% importu pochodzi z Rosji, 12,4% z Mołdawii, a ponad 30% stanowią towary o nieokreślonym pochodzeniu. Całkowity obraz ukazuje rosnącą zależność Naddniestrza od zewnętrznych dostawców oraz nieprzejrzystość łańcuchów handlowych, zwłaszcza w sektorze energetycznym.
Na tle narastającego kryzysu uwagę zwróciła hojna darowizna właściciela holdingu Sheriff, Victora Gușana, który przekazał 35 mln rubli naddniestrzańskich (ok. 1,8 mln euro) miastu Tyraspol jako „pomoc charytatywną”. Według burmistrz Ilony Turiajewej środki te mają zostać przeznaczone na najpilniejsze potrzeby komunalne. Gușan, będący współzałożycielem Sheriffa - ekonomicznego filaru Naddniestrza obecnego w niemal każdym sektorze: od handlu żywnością, paliwami po telekomunikację, bankowość, sport i media — prowadzi interesy również poza Naddniestrzem, m.in. na Ukrainie, w UE i rajach podatkowych, korzystając z obywatelstw Mołdawii, Ukrainy i Rosji.
