Zdjęcie: Pixabay

Bezpieczeństwo priorytetem Łotwy: wspólny wniosek o elastyczność budżetową w Unii

06-05-2025 09:14

Dwanaście państw Unii Europejskiej, w tym Łotwa, Polska, Niemcy i Grecja, wystąpiło z oficjalnym wnioskiem do Komisji Europejskiej o uruchomienie tzw. klauzuli wyjątkowej, umożliwiającej zwiększenie wydatków na obronność poza obowiązującymi ograniczeniami budżetowymi. Inicjatywa ta jest częścią strategii „ReArm Europe/Solidność do 2030 roku” i wpisuje się w szerzej zakrojony plan wzmocnienia wspólnych zdolności obronnych UE.

Komisja wyjaśnia, że mechanizm ten zapewnia dodatkową przestrzeń fiskalną, pozwalając państwom członkowskim czasowo odejść od ustalonych celów dotyczących wydatków netto, przy jednoczesnym zachowaniu ogólnych ram polityki budżetowej UE. Dopuszczalna elastyczność, przewidziana w wyjątkowych okolicznościach o istotnym wpływie na finanse publiczne, zostanie jednak ograniczona do poziomu 1,5% PKB rocznie na dodatkowe wydatki obronne do roku 2028.

Komisja obecnie analizuje złożone wnioski, planując przedstawić rekomendacje Radzie UE w ramach pakietu wiosennego 2025 roku. Następnie Rada będzie miała miesiąc na podjęcie decyzji. Jak zaznaczył komisarz ds. gospodarki Valdis Dombrovskis, instytucje unijne są gotowe rozpatrzyć kolejne wnioski, ponieważ inne państwa również sygnalizują chęć skorzystania z tego rozwiązania. „Będziemy nadal dążyć do zapewnienia skoordynowanej elastyczności, która pomoże państwom członkowskim zwiększyć budżety obronne przy zachowaniu stabilnej polityki fiskalnej” – podkreślił Dombrovskis.

Plan „ReArm Europe” zakłada zwiększenie inwestycji w obronność poprzez nowe instrumenty finansowe, natomiast tzw. „biała księga” Komisji Europejskiej przedstawia kompleksowe podejście do zagadnień bezpieczeństwa oraz wskazuje najpilniejsze potrzeby inwestycyjne w tej dziedzinie. Jednym z priorytetów w ramach tej strategii jest wzmacnianie wschodniej granicy UE. „Dla Łotwy kluczowe znaczenie ma fakt, że strategia Komisji kładzie szczególny nacisk na bezpieczeństwo granicy wschodniej” – powiedział Dombrovskis.