geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: VSAT
15-07-2025 10:43
Niedawne naruszenie przestrzeni powietrznej Litwy przez rosyjski dron, który przyleciał z terytorium Białorusi i spadł niedaleko zamkniętego przejścia granicznego w Szumsku, pokazało słabości w systemie obrony przeciwdronowej państw bałtyckich. Choć początkowo podejrzewano, że był to rosyjski dron typu „Szached”, późniejsze ustalenia litewskiej straży granicznej wykazały, że był to najprawdopodobniej prowizoryczny, własnoręcznie skonstruowany bezzałogowiec.
Jak zauważył komisarz UE ds. obrony i kosmosu Andrius Kubilius, „możliwość wtargnięcia takiego drona na terytorium Litwy istnieje”, ale pytanie o gotowość państwa do jego zatrzymania wciąż pozostaje bez odpowiedzi. Kubilius od dawna apeluje o stworzenie kompleksowego „muru dronów” na wschodniej granicy Unii Europejskiej, podkreślając, że ochrona nie może opierać się wyłącznie na fizycznych barierach, lecz również na nowoczesnych technologiach.
Jego zdaniem, nie wystarczy same drony produkować lub magazynować – konieczne jest przygotowanie wyspecjalizowanych zespołów, które w razie potrzeby będą zdolne do szybkiego ich wytwarzania. „Litwa i kraje bałtyckie powinny mieć wspólną koncepcję, obejmującą zarówno budowę fizycznych zapór, jak i przygotowanie do masowej produkcji dronów”, zaznaczył przedstawiciel Komisji Europejskiej.
W maju ubiegłego roku ministrowie spraw wewnętrznych regionu porozumieli się co do stworzenia „muru dronów” – systemu monitorowania granic z użyciem bezzałogowców oraz technologii neutralizujących wrogie drony wykorzystywane do przemytu i prowokacji. Mimo to do marca 2025 roku ani Litwa, ani Estonia nie otrzymały na ten cel unijnego finansowania, a jak mówi Kubilius, „oznaki gotowości do odparcia ataków dronów ze strony Rosji są wciąż zbyt nieliczne”.
Tymczasem Wilno podjęło lokalną inicjatywę zwiększenia bezpieczeństwa w tym zakresie, co warto dodać do ubiegłotygodniowej informacji o powstaniu ochotniczych drużyn ochrony przeciwpożarowej. Mer miasta Valdas Benkunskas oraz minister spraw wewnętrznych Władysław Kondratowicz podpisali porozumienie o stworzeniu sił do ochrony przed dronami miejskiej infrastruktury krytycznej. Jak przyznał Benkunskas, „obecnie ochrona tej infrastruktury w Wilnie jest dość skromna”, ograniczając się do kilku kluczowych obiektów, takich jak lotnisko czy siedziba operatora energetycznego Litgrid. Lekcje płynące z wojny w Ukrainie wskazują jednak, że „to właśnie infrastruktura krytyczna stała się głównym celem Rosji na początku inwazji”.
Zgodnie z umową, za zabezpieczenie newralgicznych punktów – wodociągów, systemów energetycznych, komunikacyjnych i transportowych – będzie odpowiadać Służba Bezpieczeństwa Publicznego. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zaznacza, że konieczne jest rozwijanie zdolności obrony cywilnej, które umożliwią ochronę funkcjonowania podstawowych systemów miejskich. Rząd liczy na to, że inicjatywa Wilna stanie się wzorem dla innych samorządów w kraju.
