geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
14-05-2025 08:09
Mimo rozbieżnych prognoz dotyczących terminu zakończenia budowy Rail Baltica, oficjalne stanowisko państw bałtyckich pozostaje niezmienne - projekt ma być ukończony do 2030 roku. Estoński minister infrastruktury Kuldar Leis poinformował, że pomimo doniesień płynących z Łotwy o możliwym opóźnieniu do 2035 roku z powodu problemów finansowych, premierzy Estonii i Łotwy oraz prezydent Litwy potwierdzili wspólny cel ukończenia inwestycji zgodnie z pierwotnym harmonogramem. „Nie mogę zagwarantować, że Łotwa dotrzyma terminów, ale Estonia ukończy swój odcinek na czas” - podkreślił Leis, dodając, że Tallin jest obecnie dwa lata przed planem budowy w porównaniu z Rygą.
W razie konieczności Estonia deklaruje wsparcie dla sąsiada, podkreślając jednocześnie znaczenie krajowego odcinka Rail Baltica, który obejmuje nie tylko przyszłe połączenie z Warszawą, ale także poprawę wewnętrznej mobilności między Tallinem a Parnawą. „Nawet jeśli Łotwa się spóźni, nasze pociągi będą kursować po estońskiej części trasy” - zapewnił minister. Szczególnie istotne jest to dla regionu Parnawy, który dotychczas był najsłabiej skomunikowanym kierunkiem w kraju. „Rozwój tej trasy jest absolutnym priorytetem” - powiedział Leis.
Jednak kłopoty łotewskie należy rozpatrywać także w szerszym znaczeniu możliwego zadłużenia się w celach obronnych. I warto zauważyć, że w świetle tych zapowiedzi rząd, stojąc w obliczu presji budżetowej, planuje radykalne cięcia w wydatkach publicznych. Premier Evika Siliņa zapowiedziała, że już w czerwcu przedstawione zostaną propozycje ograniczenia wydatków o co najmniej 150 milionów euro, by znaleźć środki na obronność, edukację i politykę demograficzną. Minister finansów Arvils Ašeradens dodał, że w ciągu najbliższych trzech lat celem jest zmniejszenie wydatków administracji publicznej o 450 milionów euro, nie zwiększając ogólnego budżetu państwa, lecz przesuwając środki na kluczowe sektory.
Choć eksperci przyznają, że jest to krok we właściwym kierunku, ich zdaniem planowane oszczędności nie są wystarczająco ambitne. „To zaledwie 150 milionów rocznie, a wcześniej w podobnych przeglądach budżetu udawało się znaleźć 100–120 milionów euro” - ocenił Mārtiņš Kazāks, prezes łotewskiego banku centralnego. Wzywa on rząd do odwagi w podejmowaniu trudnych decyzji budżetowych.
Kazāks wyraził również zaniepokojenie rosnącą inflacją, która w ostatnich danych osiągnęła 3,9%. „To zdecydowanie za dużo” - stwierdził, wskazując na wzrost cen żywności jako główny powód. Jego zdaniem konieczna jest natychmiastowa współpraca między ministerstwem gospodarki, producentami, handlowcami i Radą Konkurencji. Inflacja i polityka stóp procentowych Europejskiego Banku Centralnego są ze sobą ściśle powiązane, jednak sytuacja na Łotwie każe poważnie zastanowić się, czy obniżki stóp planowane na czerwiec faktycznie przyniosą oczekiwane efekty.