Zdjęcie: Oleksandr Gusev Flickr

Ukraina wydaje na obronę 75% budżetu

11-06-2025 10:35

W pierwszym kwartale 2025 roku dochody budżetu państwa Ukrainy osiągnęły 926,2 miliarda hrywien, co oznacza wzrost o 44,3% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Kluczowym czynnikiem tego wzrostu było ponad dwukrotne zwiększenie własnych dochodów instytucji budżetowych – do 292,5 miliarda hrywien – z czego znaczną część wygenerowały jednostki podległe Ministerstwu Obrony Ukrainy. W efekcie, niemal jedna trzecia budżetu została zasilona środkami własnymi tych instytucji, podczas gdy udział wpływów podatkowych spadł o 10 punktów procentowych.

Wsparcie zagraniczne, w tym pożyczki od partnerów międzynarodowych oraz bezzwrotna pomoc, również miały istotny wpływ na budżet – ich udział wzrósł z 9% do 27% ogólnej sumy wpływów. Tymczasem wydatki państwa w tym samym okresie sięgnęły 1,2 biliona hrywien – o 38,5% więcej niż rok wcześniej. Głównym powodem tej dynamiki było dalsze zwiększanie nakładów na obronność i bezpieczeństwo narodowe, które pochłonęły aż 73,5% wszystkich wydatków.

Największą część budżetu Ministerstwa Obrony przeznaczono na zakup, modernizację i naprawy sprzętu wojskowego oraz uzbrojenia. W celu pokrycia kosztów zakupów materiałów obronnych, przesunięto znaczną część środków wcześniej przewidzianych na wynagrodzenia w ostatnim kwartale roku – 174,8 miliarda hrywien. „Ukraińskie wydatki wojskowe wydatki w tym roku okazały się wyższe, niż zakładał pierwotny budżet” – przyznał minister finansów Serhij Marczenko, zapowiadając jednocześnie opracowanie alternatywnego scenariusza budżetowego zakładającego kontynuację działań wojennych przez cały 2026 rok.

Pomimo dynamicznego wzrostu dochodów, Izba Rachunkowa wskazuje na istotne zagrożenia mogące osłabić przyszłą kondycję finansową państwa. W analizie wykonania budżetu za pierwszy kwartał zidentyfikowano m.in. spadek dochodów lokalnych samorządów oraz funduszy ubezpieczeń społecznych, wynikający z malejącej liczby zarejestrowanych przedsiębiorców indywidualnych, a także niestabilność walutowo-finansową i rosnącą presję inflacyjną.

Dodatkowo, rzeczywisty wzrost PKB w pierwszym kwartale wyniósł zaledwie 0,5%, co jest znacząco poniżej prognozowanego tempa na poziomie 2,7% rocznie. „To stwarza ryzyko niewpłynięcia planowanych dochodów w 2025 roku” – ostrzega Rachunkowa Izba. Spowolnienie gospodarcze wynikało w dużej mierze z 8,7-procentowego spadku eksportu, zwłaszcza żywności i surowców rolnych oraz rud żelaza – co było efektem ubiegłorocznych słabych zbiorów zbóż oraz spadku globalnych cen na rynku surowcowym.