geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: gov.md
04-07-2025 08:50
W Kiszyniowie ma się dziś odbyć pierwszy w historii szczyt Mołdawii i Unii Europejskiej. Według prezydent Mai Sandu wydarzenie to potwierdza, że Mołdawia wchodzi na nowy poziom współpracy ze strukturami europejskimi. Na spotkaniu z udziałem szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, przewodniczącego Rady Europejskiej António Costy oraz władz mołdawskich - prezydent, premiera Dorina Receana i przewodniczącego parlamentu Igora Grosu, omawiane mają być kluczowe kwestie związane z europejskim kursem Mołdawii, wsparciem w kontekście wojny w Ukrainie oraz realizacją Planu Wzrostu Gospodarczego.
Maia Sandu przypomina, że Mołdawia uzyskała status kraju kandydującego w czerwcu 2022 roku, a formalne negocjacje akcesyjne rozpoczęły się 25 czerwca 2024. Obecnie trwa proces przeglądu, czyli szczegółowej analizy zgodności mołdawskiego prawa z unijnym dorobkiem prawnym. Otwarcie pierwszego rozdziału negocjacyjnego wymaga jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich. Blokada ze strony Węgier wobec Ukrainy wpływa także na Mołdawię, która prowadzi negocjacje w tym samym pakiecie co Kijów.
Szczyt, będący standardowym narzędziem polityki zagranicznej Unii Europejskiej, służy umacnianiu relacji z partnerami strategicznymi i krajami kandydującymi. Obecne wydarzenie jest pierwszym tego typu spotkaniem poświęconym wyłącznie współpracy z Mołdawią. Jak zauważa analityczka Marta Mucnik, Bruksela stara się zachować delikatną równowagę: z jednej strony okazuje poparcie dla proeuropejskiego kursu Kiszyniowa, z drugiej unika alienowania części społeczeństwa nastawionej sceptycznie wobec Unii. Według niej ten balans będzie utrzymywany także po wrześniowych wyborach parlamentarnych. Nie należy jednak spodziewać się przełomowych decyzji dotyczących otwarcia nowych etapów akcesji, ponieważ format spotkania tego nie przewiduje.
Pojawiają się głosy krytyczne na temat tego wydarzenia. Prorosyjska opozycja z Partii Socjalistów zarzuca władzom, że organizacja szczytu w tym terminie ma charakter przedwyborczego zabiegu politycznego. Według posła Grigore Novaca, jeśli efektem spotkania będzie jedynie bankiet towarzyski, trudno mówić o realnych korzyściach dla społeczeństwa. Rządzący odpierają te zarzuty, podkreślając, że wydarzenie wpisuje się w kalendarz procesu integracji europejskiej i nie ma związku z kampanią wyborczą. Przewodniczący parlamentu Igor Grosu zaznaczył, że nie należy łączyć tego typu wydarzeń z wyborami, ponieważ ich celem jest wzmocnienie relacji z Unią, niezależnie od kontekstu politycznego.
Eksperci z Mołdawii i Rumunii przypominają, że każde państwo dążące do członkostwa w Unii Europejskiej musi przejść przez podobne etapy, choć uwarunkowania geopolityczne bywają różne. Analityk Mihai Isac podkreśla, że mimo wewnętrznej krytyki i kampanii dezinformacyjnych inspirowanych przez Rosję, Bruksela konsekwentnie traktuje Mołdawię jako partnera i sojusznika. Jego zdaniem końcowym efektem szczytu będzie wspólna deklaracja potwierdzająca zaangażowanie Unii w proces akcesyjny Mołdawii oraz kontynuację wsparcia finansowego.
Choć wydarzenie nie przyniesie spektakularnych przełomów, ma istotne znaczenie polityczne. Ekspertka Angela Colăţchi zwraca uwagę, że tego typu spotkania służą precyzowaniu wspólnych celów i dalszych kroków, jakie mają podjąć zarówno Kiszyniów, jak i Bruksela. Jej zdaniem obecność wysokich rangą europejskich urzędników jest wyraźnym sygnałem poparcia dla reform i stabilności kraju, zwłaszcza w kontekście narastających napięć geopolitycznych i zbliżających się wyborów.
