Na Łotwie ma powstać duża rafineria paliwa lotniczego SAF

W Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Lipawie powstanie największa w Europie Północnej fabryka zrównoważonego paliwa lotniczego (SAF). Projekt realizowany jest przez spółkę NorSAF i jest to wspólne przedsięwzięcie łotewskich partnerów i międzynarodowej grupy Avia Solutions Group. Rozpoczęcie produkcji zaplanowano na 2030 rok, a roczna wydajność zakładu ma sięgnąć 100000 ton. Całkowity koszt inwestycji wyniesie od 500 do 600 milionów euro, w zależności od wybranych rozwiązań technologicznych.

Paliwo SAF, które emituje nawet o 93% mniej gazów cieplarnianych niż konwencjonalne paliwo lotnicze, uznawane jest za kluczowy element dekarbonizacji lotnictwa. Zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej, jego udział w ogólnym zużyciu paliw na lotniskach ma stopniowo rosnąć – z obecnych 2% do 70% w roku 2050. – „Z obecnym poziomem produkcji nie zdołamy pokryć rosnącego zapotrzebowania. Gdy ruszy NorSAF, odegra ona kluczową rolę w zapewnieniu dostępności SAF w regionie” – podkreśla Gediminas Žiemelis, założyciel Avia Solutions Group.

W fabryce wykorzystana zostanie technologia, która umożliwi produkcję zarówno klasycznego SAF, jak i syntetycznego eSAF z zielonego wodoru, etanolu i wychwyconego CO₂. Jak zapowiada Vītautas Čekanavičius, członek zarządu NorSAF, do 2050 roku połowa produkowanego paliwa będzie musiała mieć charakter syntetyczny, co wpisuje się w strategię pełnego cyklu wykorzystania energii odnawialnej.

Wstępna analiza projektu ma zakończyć się do drugiej połowy 2025 roku, a rozpoczęcie budowy planowane jest na 2027. Część infrastruktury, jak dostęp do gazociągów, kolei czy przeładowni etanolu, już istnieje. Jak zaznacza Jānis Kisiels z zarządu NorSAF, Łotwa ma szansę stać się regionalnym centrum produkcji SAF, co nie tylko wzmocni jej pozycję gospodarczą, ale też przyczyni się do większej niezależności energetycznej w obliczu niestabilnej sytuacji geopolitycznej.