geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
06-06-2025 09:07
Od 6 czerwca 2025 roku Unia Europejska ponownie wprowadza limity na import ukraińskich produktów rolnych, które będą obowiązywać do końca roku w ramach pogłębionej i całościowej strefy wolnego handlu. Decyzja ta, zatwierdzona przez Komisję Europejską, obejmuje szczegółowo określone limity na eksport pszenicy, kukurydzy, jęczmienia, mięsa drobiowego, jaj, mleka, śmietany oraz produktów mleczarskich, jak masło czy mleko w proszku. Nowa formuła „7/12” proporcjonalnie rozdziela kwoty na drugą połowę roku, co oznacza ograniczenie wolumenu bezcłowego handlu tylko do siedmiu miesięcy.
Eksport mięsa drobiowego został ograniczony do 52,511 tys. ton, rozdzielonych na dwie części: 4/7 od czerwca do września oraz 3/7 od października do końca grudnia. Podobna zasada dotyczy eksportu jaj (3,5 tys. ton) i wołowiny (7 tys. ton). Ograniczenia te wprowadzono, mimo że – jak podkreśla premier Ukrainy Denys Szmyhal – w krótkoterminowej perspektywie nie stanowią one istotnego zagrożenia.
Według Serhija Nikołajczuka, wiceprezesa Narodowego Banku Ukrainy, zmniejszenie wolumenu eksportu w drugiej połowie 2025 roku może kosztować Ukrainę około 800 milionów dolarów, co wpłynie na przychody z eksportu i bilans walutowy kraju. Jednocześnie zaznacza on, że „rynek walutowy nie jest zagrożony i można go zrównoważyć odpowiednią polityką monetarną i kursową, tak aby utrzymać stabilność rynku i osiągnąć cel inflacyjny na poziomie 5%”.
Obawy o przyszłość eksportu rolnego potęgują także dane z sektora kolejowego. W okresie styczeń–maj 2025 roku odnotowano spadek transportu zboża koleją o 30% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, wynoszący 12,743 mln ton. Spadki dotknęły również inne produkty rolne – eksport oleju roślinnego zmniejszył się o 10%, a makuchy i śruty o 6%.
Nowy handel z UE ma jednak dla Ukrainy wymiar słodko-gorzki. Ponieważ równocześnie pojawiła się decyzja Rady UE, która przedłużyła o kolejne trzy lata – do 2028 roku – zawieszenie środków ochronnych na import ukraińskiego żelaza i stali. Jak podkreślono, decyzja ta „ma na celu wsparcie gospodarki Ukrainy w warunkach agresywnej wojny ze strony Rosji” i daje możliwość czasowego wyłączenia ukraińskich produktów spod ograniczeń handlowych. Jednocześnie zastrzeżono, że jeśli import z Ukrainy zagrozi unijnym producentom, Komisja Europejska może zawiesić preferencje nawet na rok.
Na tle powrotu rolniczych ograniczeń, sektor metalurgiczny Ukrainy wykazuje oznaki ożywienia, w tym także kwestii importu. W 2024 roku kraj odnotował wzrost produkcji stali o 22%, żeliwa o 18% i stalowego walcowanego produktu o 17%, co pozwoliło awansować w globalnych rankingach producentów. W całym 2024 roku wyprodukowano 7,1 mln ton żeliwa i 7,6 mln ton stali, a prognozy na 2025 rok wskazują na produkcję na poziomie 6,5–6,8 mln ton. Kwestią do wyjaśnienia pozostaje jeszcze sprawa handlu cementem, na który czekają również polscy producenci.
Pomimo ponownego wprowadzenia limitów, Ukraina kontynuuje dywersyfikację swoich kierunków eksportowych i mechanizmów wsparcia gospodarki, przy jednoczesnym utrzymaniu relatywnej odporności na szoki rynkowe – zwłaszcza w sektorze metalurgii, który korzysta z unijnych preferencji handlowych i odbudowuje swoją pozycję mimo trwającego konfliktu.